Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều chính phủ và người dân trên toàn thế giới, vì nó không chỉ phản ánh chất lượng không khí mà còn cho thấy thực trạng môi trường tại mỗi quốc gia.
Dựa trên các chỉ số này, các nước có thể đưa ra những cảnh báo và biện pháp ứng phó kịp thời với tình trạng ô nhiễm. Vậy Việt Nam đang xếp hạng thứ mấy về ô nhiễm không khí toàn cầu 2024? Hãy cùng Levoit Vietnam tìm hiểu trong bài viết này.
Cách tính chỉ số chất lượng không khí tại Việt Nam
1. Ozone mặt đất (O3)
Ozone vốn là lớp bảo vệ con người khỏi tia cực tím trên tầng khí quyển. Tuy nhiên, khi xuất hiện gần mặt đất (gọi là Ozone tầng đối lưu), nó lại trở thành chất gây ô nhiễm nguy hiểm. Ozone mặt đất không chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng ô nhiễm không khí mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của cây xanh, giảm khả năng hấp thụ CO2 và gây suy thoái môi trường.
2. Ô nhiễm bụi mịn (PM2.5 và PM10)
Bụi mịn là loại hạt ô nhiễm được đo bằng hai chỉ số PM2.5 và PM10, đại diện cho các hạt có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 micromet và 10 micromet. Những hạt này phát sinh từ quá trình đốt nhiên liệu, hoạt động xây dựng và khí thải từ phương tiện giao thông.
Bụi mịn có khả năng xâm nhập sâu vào hệ hô hấp, gây ra các bệnh về đường phổi, đặc biệt ở các thành phố đông đúc phương tiện giao thông, nồng độ bụi mịn thường cao hơn nhiều so với khu vực nông thôn.
3. Nitrogen Dioxide (NO2)
NO2 là chất ô nhiễm sinh ra chủ yếu từ khí thải giao thông và quá trình đốt nhiên liệu. Đây là tác nhân gây ra các bệnh hô hấp như hen suyễn, khó thở và thậm chí có thể dẫn đến tổn thương tim mạch nếu tiếp xúc trong thời gian dài.
4. Sulfur Dioxide (SO2)
SO2 được sinh ra từ hoạt động sản xuất công nghiệp và vận hành các nhà máy. Bên cạnh việc gây hại cho sức khỏe con người và sinh vật dưới nước, SO2 còn là tác nhân chính gây ra mưa axit, làm hư hại môi trường tự nhiên.
5. Carbon Monoxide (CO)
CO là loại khí không màu, không mùi nhưng cực kỳ độc hại. Nó được sinh ra từ quá trình đốt cháy không hoàn toàn nhiên liệu, đặc biệt là từ xe cộ. Các thành phố lớn, nơi tập trung đông đúc phương tiện giao thông, thường có nồng độ CO rất cao.
Hít phải khí CO có thể gây ra các triệu chứng như nhức đầu, mệt mỏi, buồn nôn và giảm oxy trong máu. Nếu tiếp xúc lâu dài hoặc ở nồng độ cao, CO có thể gây suy hô hấp, tổn thương tim mạch và thậm chí tử vong.
Cách đánh giá chất lượng không khí tại Việt Nam
Sau đây là thang điểm tương ứng với màu sắc để cảnh báo chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe con người (2):
| Giá trị AQI | Chất lượng không khí | Màu sắc | Mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe |
| 0 - 50 | Tốt | Xanh | Không gây hại cho sức khỏe con người |
| 51 - 100 | Trung bình | Vàng | An toàn với hầu hết mọi người, tuy nhiên người nhạy cảm (người già, trẻ em, người có bệnh hô hấp, tim mạch) có thể gặp một số tác động nhỏ đến sức khỏe. |
| 101 - 150 | Không tốt cho các nhóm nhạy cảm | Cam | Người nhạy cảm có thể gặp các vấn đề về sức khỏe, trong khi người khỏe mạnh ít bị ảnh hưởng. |
| 151 - 200 | Không lành mạnh | Đỏ | Sức khỏe của mọi người có thể bị tác động, và nhóm nhạy cảm có nguy cơ đối mặt với tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. |
| 201 - 300 | Rất không tốt | Tím | Sức khỏe cộng đồng bắt đầu chịu tác động đáng kể, nhiều người sẽ cảm nhận được ảnh hưởng rõ ràng. |
| 301-500 | Nguy hiểm | Nâu | Tình trạng không khí nghiêm trọng đến mức ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của toàn bộ dân số. |
Việt Nam xếp thứ mấy trên toàn cầu về ô nhiễm không khí?
Theo dữ liệu từ chỉ số AQI (Chỉ số Chất lượng Không khí), Việt Nam hiện đang xếp thứ 66 và 67 trên tổng số 134 quốc gia được đánh giá về chất lượng không khí, với TP.HCM đứng thứ 66 và Hà Nội đứng thứ 67. Chỉ số AQI trung bình của cả hai thành phố đạt mức 54, được xếp vào mức trung bình. (2)
Ở mức này, chất lượng không khí được coi là chấp nhận được đối với hầu hết mọi người, nhưng có thể gây ra một số tác động nhỏ đến sức khỏe của nhóm nhạy cảm, bao gồm người già, trẻ em và những người mắc bệnh về hô hấp hoặc tim mạch, nếu tiếp xúc trong thời gian dài.
Mặc dù tình trạng không khí chưa ở mức nguy hiểm, nhóm nhạy cảm nên hạn chế các hoạt động ngoài trời khi chỉ số AQI tăng cao và sử dụng khẩu trang tại các khu vực có khói bụi hoặc giao thông đông đúc. Với vị trí hiện tại trên bảng xếp hạng, Việt Nam cần tiếp tục nỗ lực cải thiện chất lượng không khí để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là ở các thành phố lớn.
Nguồn ảnh: IQAir
Giải pháp chăm sóc sức khỏe hiệu quả tại nhà
1. Sử dụng máy lọc không khí
Máy lọc không khí loại bỏ 99,97% bụi mịn PM2.5, vi khuẩn và mùi khó chịu nhờ màng lọc HEPA và than hoạt tính. Đặt trong phòng ngủ giúp cải thiện giấc ngủ và hỗ trợ hô hấp, đặc biệt hữu ích cho người mắc hen suyễn hoặc viêm xoang.
2. Theo dõi mức độ ô nhiễm không khí
Theo dõi mức độ ô nhiễm không khí qua các ứng dụng như AirVisual, Air Matters hoặc Plume Labs giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe. Kiểm tra chỉ số AQI hằng ngày để biết khi nào nên hạn chế ra ngoài hoặc sử dụng máy lọc không khí nhiều hơn.
3. Hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm
Khi không khí chạm mức báo động cam hoặc đỏ, bạn nên ở trong nhà để giảm nguy cơ mắc bệnh phổi, hen suyễn và tim mạch. Chỉ tập thể dục vào sáng sớm hoặc chiều muộn, và chuyển sang tập trong nhà khi ô nhiễm cao. Nếu ra ngoài, đeo khẩu trang, kính mắt và che chắn kỹ lưỡng.
4. Ăn uống lành mạnh, tăng sức đề kháng
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ tăng cường hệ miễn dịch mà còn giúp cơ thể chống lại tác hại từ ô nhiễm. Bạn cần bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như cam, quýt, táo, rau bina và hạt hạnh nhân, giúp cơ thể đối phó với các gốc tự do.
Bên cạnh đó, uống đủ nước mỗi ngày hỗ trợ thanh lọc và đào thải độc tố, đồng thời duy trì sự cân bằng miễn dịch. Ngoài ra, thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, hạt chia còn có tác dụng kháng viêm, bảo vệ hệ hô hấp. Cuối cùng, bổ sung chất xơ từ ngũ cốc và rau xanh không chỉ cải thiện tiêu hóa mà còn giúp cơ thể loại bỏ độc tố hiệu quả hơn.
Những biện pháp trên sẽ giúp bạn và gia đình duy trì sức khỏe tốt trong môi trường ô nhiễm không khí.
Máy lọc không khí Levoit: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe cho gia đình bạn
Levoit, thành lập năm 2017, nhanh chóng khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế và được ưa chuộng tại Mỹ, châu Âu, cũng như Việt Nam. Máy lọc không khí Levoit mang đến giải pháp bảo vệ toàn diện cho sức khỏe hệ hô hấp của gia đình.
Với công nghệ tiên tiến, các dòng máy như Levoit Core 300S, Everest Air, và Core 600S đều trang bị bộ lọc HEPA 3 lớp, bao gồm: lọc sơ bộ, màng HEPA và than hoạt tính. Hệ thống này loại bỏ đến 99,97% các hạt bụi siêu nhỏ kích thước 0,3 micromet, từ bụi mịn PM2.5, vi khuẩn đến các tác nhân gây dị ứng.
Tính năng thông minh AirSight Plus giúp máy theo dõi chất lượng không khí liên tục và tự động điều chỉnh quạt, tối ưu hiệu quả lọc mà không cần can thiệp thủ công. Nhờ vậy, máy lọc không khí Levoit phù hợp cho nhiều không gian sống, đảm bảo không gian trong lành, thoáng mát và an toàn cho gia đình.
Trước thực trạng ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng tại Việt Nam, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Levoit trở thành giải pháp lý tưởng, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm đến sức khỏe. Khám phá ngay các sản phẩm máy lọc không khí Levoit tại website Levoit Vietnam để bảo vệ sức khỏe gia đình bạn hôm nay!
Tài liệu tham khảo:
(1): https://quanly.moitruongvadothi.vn/30/24540/Cac-tac-nhan-va-muc-do-bieu-thi-cua-o-nhiem-khong-khi.aspx#
(2): https://www.iqair.com/vi/world-air-quality-ranking
